Project Ruimte voor de Waterspitsmuis aan de Beekse Waterloop

Inleiding

Enkele jaren geleden heeft de gemeente Sint-Michielsgestel, in het kader van het project Ambassadeursoorten van de Provincie, gekozen voor de Waterspitsmuis als ‘onze’ ambassadeursoort voor biodiversiteit. Waar de waterspitsmuis leeft, is het water schoon en matig voedselrijk. De aanwezigheid van de waterspitsmuis in onze gemeente zegt dus ook iets over de kwaliteit van het water dat door onze kernen stroomt.

In onze gemeente is de aanwezigheid van de waterspitsmuis aangetoond in en bij de Beekse Waterloop. Deze waterloop komt Sint-Michielsgestel binnen bij de Gasthuiskamp, aan de uiterste zuidkant van de gemeente en komt bij de Genenberg uit in de Dommel.

Het project

In samenwerking met de gemeente en met medewerking van Waterschap De Dommel en het Brabants Landschap, is door de Natuurgroep een project opgestart voor verbetering van het leefklimaat voor de waterspitsmuis in het gebied van de Beekse Waterloop. Het project maakt gebruik van subsidiegelden uit het Project Soorten Agrarisch Landschap (het LAL project) van de Provincie, mede mogelijk gemaakt door de Postcodeloterij.

Ons huidige project houdt in dat we een poel gaan graven met een voor de waterspitsmuis gunstig biotoop. Natuurlijk is de poel ook geschikt voor andere dieren, zoals de kikker en de salamander, en voor libellen etc. Later zou dat uitgebreid kunnen worden met het graven van kleine inhammen, een meter breed, in de oever van de waterloop, als schuilplaats voor de waterspitsmuis. Hiervoor zijn we afhankelijk van medewerking van Staatsbosbeheer en aanliggende agrariërs.

Voor de poel heeft Waterschap De Dommel een perceel van ruim 0,5 ha beschikbaar gesteld aan de Gemondsedijk [perceel Sint Michielsgestel O 610].

Ten behoeve van het project is een inrichtingsvoorstel opgesteld door het Coördinatiepunt Landschapsbeheer van Brabants Landschap. Dit houdt in dat er een poel gegraven wordt met een doorsnede van 23m en een grootste diepte van 1,5 m. De vrijkomende grond wordt op het perceel gebruikt voor een lichte verhoging waardoor een grondwal ontstaat aan de rand van het perceel. Op de grondwal, wordt door de Natuurgroep struweelbeplanting aangeplant. Het overige deel wordt ingezaaid met een niet-productief grasmengsel, vermengd met een bloemenmengsel. Het onderhoud bestaat in eerste instantie (in de eerste 2 jaar) uit het 1x per jaar laten maaien van het gras, en op termijn (na 5 jaar) uit in fasen snoeien dat door de Natuurgroep zal worden gedaan.

Realisatie van het project

De bedoeling was om dit project begin 2016 te realiseren, met aanplant en inzaaien in het vroege voorjaar van 2016.

We hebben vertraging opgelopen omdat pas bij aanvang van het project bleek dat voor het graven van de poel van genoemde grootte een omgevingsvergunning nodig was. Bij de aanvraag bleek vervolgens dat de plaats van de poel op de rand ligt van een gebied dat geldt als archeologisch beschermd (archeologische verwachtingswaarde 2), waardoor een archeologisch onderzoek plaats moest vinden. Pas later bleek dat dit onderzoek moest worden uitgevoerd door een hiertoe gespecialiseerd bureau. De kosten hiervoor waren niet in onze begroting opgenomen.

Intussen is het archeologisch onderzoek, geïnitieerd en betaald door de gemeente, afgerond. Het onderzoek hield in dat er bureauonderzoek plaatsvond en dat er grondboringen gedaan zijn. De uitslag was dat er geen reden is aan te nemen dat er op de plaats van de poel archeologische resten zullen zijn. Dit betekende dat de vergunning in oktober kon worden aangevraagd en ook werd verleend. Na de verplichte 6 weken wachttijd als bezwaartermijn kunnen we vanaf eind november 2016 beginnen met het graven van de poel.

Het graven wordt uitbesteed aan het Gemondse Loonbedrijf Gaakeer. Bij het graven zullen mensen van de archeologiewerkgroep van de Gemondse heemkundevereniging “den Hogert” aanwezig zijn om te zien of er voor hen iets interessants te zien is. In februari/maart 2017 zal de Natuurgroep de aanplant verzorgen en in april 2017 zal Loonbedrijf Gaakeer vervolgens de overige plekken inzaaien.

Project sponsors

Dit project is mede mogelijk gemaakt door onze sponsors, de Provincie Noord-Brabant en de Nationale Postcodeloterij, en de medewerking van het Brabants Landschap en Waterschap De Dommel.